یکی از موضوعات مهمی که علاقه مندان به ساز گیتار تمایل به دانستن آن دارند، آشنایی با انواع گیتار است چرا که برای انتخاب گیتار مناسب باید با انواع آن آشنایی داشت. در این مقاله قصد داریم انواع گیتار را جهت آشنایی علاقه مندان عزیز معرفی کنیم.
تعریف ساز گیتار
گیتار نوعی ساز زهی است که با پیک یا انگشت نواخته می‌شود و از این جهت که سیمهای آن در اثر ارتعاش تولید صدا می‌کنند، به سازهای گروه کوردوفون (به انگلیسی: Cordophones) یا زه‌صدا تعلق دارد. این نوع گیتار شش سیم دارد و این ساز علاوه بر داشتن قدمت تاریخی قابل توجه (چه از لحاظ ساختار آن و چه از لحاظ تکنیک‌های نوازندگی) توانسته‌است هم‌گام با تحولات موسیقی غرب پیشرفت چشمگیری داشته باشد؛ که در نتیجه گونه‌های متفاوتی از آن بوجود آمده و هم‌اکنون جایگاه ویژه‌ای در موسیقی جهان دارد.
انواع گیتار
گیتارها را به شیوه‌های مختلفی می‌توان دسته‌بندی کرد. از نظر نحوه تقویت صدا گیتارها به دو دسته بزرگ گیتار آکوستیک و گیتار برقی و چند دسته کوچک‌تر تقسیم می‌شوند.
گیتار کلاسیک
گیتار کلاسیک، سازی در ردهٔ سازهای زهی زخمه‌ای، که خود بخشی از خانوادهٔ سازهای زهی است، قرار می‌گیرد. گیتار کلاسیک همچون پیانو، به نوازنده امکان اجرای اثرهایی با بافت کنترپوانتیک با ملودی‌های پیچیده و همچنین اثرهایی با بافت هارمونیک با توانایی اجرای چندین نت در یک زمان را می‌دهد. به همین دلیل این ساز، به عنوان سازی تک نواز شناخته شده‌است. گیتار کلاسیک به شکل استاندارد دارای شش سیم (سه سیم نایلونی برای نت‌های زیر و سه سیم فنری برای نت‌های باس) می‌باشد.
گیتار آکوستیک
گیتارآکوستیک (Acoustic guitar) گیتاری است که وسیله‌ای جز بدنه آن صدای سیم‌ها را تقویت نمی‌کند، صدای سیم‌ها تنها در بدنهٔ چوبی توخالی آن تقویت می‌شود و به گوش می‌رسد. این نوع از گیتار معمولاً شش سیم فلزی دارند که ضخامت آن‌ها از زیرترین سیم تا بم‌ترین سیم به‌طور معمول بین ۱۳ تا ۵۶ هزارم اینچ می‌باشد.
در ظاهر گیتار آکوستیک شبیه به گیتار کلاسیک است. اما سیمهای این گیتار فلزی است و کاسه صدای آن بزرگتر از گیتار کلاسیک می‌باشد. به همین دلیل صدای گیتار آکوستیک دارای یک زنگ خاص است و به دلیل همین طنین زنگدار بیشتر در آهنگ‌های بلوز، کانتری، فولک و راک به کار می‌رود.
گیتار فلامنکو
گیتار فلامنکو (Flamenco guitar) زمانی وارد موسیقی فلامنکو شد که اسپانیایی‌ها فلامنکو را با سازهای دیگری می‌نواختند. پس از آن گیتار به شدت بر این موسیقی تأثیر گذاشت و هم‌اکنون گیتار و موسیقی فلامنکو با هم وابستگی متقابل دارند.
موسیقی فلامنکو نوعی موسیقی دستگاهی است که متعلق به منطقهٔ آندلس می‌باشد. البته واضح است که هیچ پدیده فرهنگی-هنری به شکل مطلق مربوط به نقطهٔ خاصی نمی‌باشد. موسیقی فلامنکو و خود گیتار رگه‌هایی از اثرگذاری فرهنگ‌های یهودی، عربی را در خود دارند. گیتار فلامنکو و گیتار کلاسیک از نظر ساختار دارای یک سری تفاوت‌هایی می‌باشند. در گیتار فلامنکو روی صفحه گیتار (Sound board) معمولاً از جنس چوب صنوبر (spruce) و پشت و کنارهٔ گیتار (Back&Sides) از جنس چوب سرو (cypress) می‌باشد و بر روی رویهٔ صفحهٔ اصلی، تلق نازکی برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی صفحه هنگام اجرای تکنیک ضربه با ناخن (Golpe) می‌شود که به آن گلپیدور می‌گویند.
گیتار الکتریک
گیتار الکتریک یا گیتار برقی نوعی گیتار است که صدای آن به‌وسیله تقویت‌کننده‌ای الکتریکی تشدید یا تغییر می‌یابد. استفاده این ساز در موسیقی از دهه ۱۹۳۰ آغاز شد. گیتار الکتریک در سبک‌های مختلفی از جمله راک، متال، بلوز، پاپ، جاز و هیپ هاپ استفاده می‌شود؛ اما در سبک راک، متال و بلوز به عنوان ساز اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. گیتار الکترونیک معمولاً در موسیقی راک استفاده می‌شود. یده پیدایش گیتارهای الکتریکی از آنجا آغاز شد که در همنوازی‌ها صدای گیتار آکوستیک در بین صدای سازهای دیگر مانند بیس و درامز گم بود و به وضوح شنیده نمی‌شد. در نتیجه در صدد آن برآمدند تا صدای گیتار را تقویت کنند که بهترین راه برای این کار استفاده از علم الکترونیک بود.
در حدود دهه ۳۰ میلادی گیتارهای الکتریکی وارد موسیقی شدند. این اتفاق پدید آورندهٔ انقلابی در صدا و تکنولوژی بود که تا امروز نیز ادامه دارد. با پیدایش راک اند رول در دهه ۵۰ میلادی، گیتارهای الکتریکی به سرعت در موسیقی جا باز کردند و به یکی از فراگیرترین سازهای تاریخ مبدل شدند. معمولاً در گروه‌های راک دو نوازنده گیتار الکتریک وجود دارد که یک نفر ملودی‌ها را می‌نوازد (با گیتار لید) و دیگری ریتم‌ها را (با گیتار ریتم).
گیتار بیس
گیتار بیس (به انگلیسی: Bass Guitar) نوعی ساز زهی است که صدایش به‌وسیلهٔ یک تقویت‌کنندهٔ الکتریکی (آمپلی‌فایِر) تقویت می‌شود. این ساز که برای تولید صداهایی با فرکانس و تُنِ پایین استفاده می‌شود. از نظر ظاهری بسیار شبیه به گیتار الکتریک است، با این تفاوت که بدنهٔ بزرگ‌تری دارد، دسته و میزان‌بندی‌اش بلندتر است، و معمولاً دارای چهار سیم (و گاهی پنج یا شش) است که از نظر تُن، یک اُکتاو پایین‌تر از گیتار الکتریک، در محدودهٔ بیس کوک می‌شود. گیتار بیس، هم می‌تواند دارای پرده‌بندی باشد و هم نباشد، اما در اکثر موسیقی‌های عامه‌پسند، بیس‌های پرده‌بندی‌شده رایج‌اند. علاوه بر این‌ها، گیتار بیس آکوستیک توخالی نیز ساخته شده‌است. از حدود سال ۱۹۵۰ به بعد، در موسیقی‌های راک و پاپ، گیتار بیس به‌صورت وسیعی جایگزین کنترباس شد و تولید صداهایی با تُن پایین را برعهده گرفت.همچنین گیتار بیس به صورت تکی، در موسیقی‌های جاز، لاتین، فانک و فلامنکو استفاده می‌شود.
گیتار لید
گیتار لید، گیتاری است که در قطعه‌های موسیقی سبک‌های راک، متال، بلوز، جَز و پاره‌ای اوقات پاپ وظیفهٔ اجرای ملودی‌ها، پاساژهای پرکننده و تک‌نوازی‌ها را بر عهده دارد. گیتار لید در بیشتر مواقع صدایی زیرتر و واضح تر از گیتار ریتم دارد.
برای اجرای بخش‌های لید، گیتاریست گام‌ها، مدها، آرپژها، لیک‌ها و ریف‌های مختلف را به‌کار می‌گیرد تا با استفاده از تکنیک‌های مختلف قطعه را اجرا کند. نوازندگان گیتار راک، متال، بلوز، جَز، فیوژن و بعضی شاخه‌های پاپ، اغلب از شیوه‌های پیکینگ آلترنیت، سویپ، اکونومی و بعضی تکنیک‌های اجرای پیوسته مانند همر آن و پول آف بهره می‌برند تا بتوانند سولوها و ریف‌ها را با بالاترین سرعت اجرا کنند. پیکینگ در قسمت فرت‌ها (مانند تپینگ) یا به‌کارگیری وسایل الکترونیکی و تقویت کنندهٔ کمکی (که روی گیتار نصب نشده‌اند) از ترفندهای دیگری هستند که لید گیتاریست‌ها به آن‌ها متوسل می‌شوند. برخی از لید گیتاریست‌ها با استفاده از بخش‌هایی از بدن‌شان مانند دندان و پا به‌جای انگشت‌ها، بخش‌های لید را اجرا می‌کنند که البته تکنیک‌هایی برای تحت تأثیر قرار دادن بیشتر شنونده هستند. نوازندگان گیتار بلوز و برخی دیگر سبک‌ها بخش‌های لید را به‌صورت «سؤال و پاسخ» که با تکنیک‌های بندینگ، ویبراتو و اسلاید مزین شده‌اند، اجرا می‌کنند.
گیتار رزونانسی
گیتار رزونانسی (Resonator guitar) یک نوع گیتار آکوستیک است که برای افزایش صدا در درون بدنه آن صفحات آلومینیومی قرار داده شده است. صدای این ساز به قدری بلند است که در اجرا های زنده بدون امپلی فایر شنیده می شود. گیتار رزونانسی در سال ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ در کالیفرنیا و غرب آمریکا به وجود آمد.
